جستجو در تالارهای گفتگو

درس هایی از زلزله ازگله و سرپل ذهاب تهران- ایرنا- استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: زلزله ازگله و سرپل ذهاب دومین زلزله کم ژرفا در مناطق پوسته قاره ای بعد از زلزله سال 69 رودبار و منجیل است که در پهنه وسیعی حس شد. به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، دکتر مهدی زارع امروز سه شنبه در نشست درس هایی از زلزله 7.3 ریشتری ازگله و سرپل ذهاب در دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران با اشاره به زلزله 60 سال قبل فارسینج کرمانشاه گفت: در آن زلزله به بزرگای 7.1 ریشتر 1100 نفر کشته شدند و در زلزله اخیر منطقه تاکنون 570 نفر. وی ادامه داد: در لحظات اول پس از زلزله گسل اصلی جوان زاگرس در مرز زاگرس و ایران مرکزی را مسبب زلزله می دانستیم؛ اما انتشار داده های جدیدتر نشان داد گسل پوشیده/ blind fault در حالت افقی با شیبی به سمت افق حرکت کرده است. مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی این پژوهشگاه با اشاره به زمین لرزه سال 1336 در این منطقه گفت: 22 آذر 1336 زمین لرزه ای به بزرگای 7.1 ریشتر در روستای فارسینج کرمانشاه رخ داد که حدود 1100 کشته داشت، حال بعد از 60 سال در زلزله ای در این منطقه 560 کشته داریم که 400 نفر از آنها در ساختمان های 10 و 15 سال ساخت جان خود را از دست داده اند. وی همچنین در مورد سازوکار زمین لرزه توضیح داد: ابتدا تصور می شد حرکت صفحه قائم موجب زلزله شده است و این امر با خصوصیات زمین شناسی منطقه نیز هماهنگ بود؛ اما با انتشار نقشه سازمان نقشه برداری ژاپن چند روز بعد از زلزله دیدیم که سمت دشت ذهاب 90 سانتی متر بالا آمده است در حالیکه بر اساس فرضیه قبلی دشت ذهاب باید فروتر می رفت و سمت عراق ارتفاع نشان می داد بنابراین متوجه شدیم حرکت جبهه گسیختگی به سمت ناحیه پرجمعیت داخل ایران بوده است و این داده ها دانسته های ما را متفاوت کرد. هنوز در حال مطالعه روی آن در منطقه زلزله زده و بر اساس داده های مختلف هستیم. زارع در این نشست که کارشناسان مخاطره شناسی، اساتید جغرافیا و ارتباطات نیز حضور داشتند، در مورد شدت و بزرگای زلزله نیز تاکید کرد: بزرگای زلزله قدر مطلق کل انرژی آزادشده در هنگام زمین لرزه است و بر اساس نگاشت لرزه ای در ایستگاه های لرزه نگاری محاسبه می شود. اما شدت زلزله بر اساس میزان تلفات و کشته ها سنجیده می شود و هرچه به کانون زلزله نزدیک شویم میزان خسارت جانی و مالی بیشتر است. شتاب زمین لرزه نیز 7 دهم جی/ G (گرانش زمین/gravity of the earth) بوده است؛ اما خوشبختانه مدت زمان شتاب اصلی 15 ثانیه بیشتر طول نکشید که اگر بیشتر طول می کشید خسارت جانی بیشتری هم داشتیم. زارع همچنین در مورد تلفات جانی بر اساس مشاهدات عینی خود توضیح داد و گفت: در شهر سرپل ذهاب شدت خسارات زیاد نبود؛ اما در مسکن مهر این شهر که در شهرک شهید شیرودی ساخته شده است فقط 100 نفر کشته شدند. به گفته زارع، یکی از دلایل تلفات جانی زیاد در مسکن مهر ساخت این سازه ها وسط زمین های کشاورزی است که خاک نرم، سطح آب زیرزمینی بالا موجب تشدید امواج و تخریب شدید ساختمان ها شده است. این استاد زلزله شناسی دلایل دیگری را هم برشمرد و گفت: پستی و بلندی زمین، نزدیک بودن به گسل و تکان های خیلی شدید، نامناسب بودن سازه ها و اثر خاک باعث تخریب بیشتر این ساختمان ها نسبت به دیگر سازه ها و در نتیجه تلفات بیشتر شد. زارع با اشاره به تصاویر سازمان فضایی ایران 4 روز بعد از زلزله کرمانشاه هم گفت: این تصاویر که برای اولین بار منتشر شد سطح خرابی ها را در منطقه نشان می داد؛ اما در این تصاویر که با فناوری سنجش از راه دور گرفته شده اند، ساختمان هایی که سقف آنها سالم است و سازه ازبین رفته، سالم نشان داده می شوند و این نقص فناوری یادشده است. در مجموع همه این تصاویر و داده ها به ما برای تحلیل اطلاعات زمین شناختی منطقه کمک می کند. وی در مورد پیش لرزه روی داده نیز یادآور شد: ساعت 21:05 دقیقه 21 آبان یک زمین لرزه 4.5 ریشتری در این منطقه روی می دهد و همین امر باعث شد بعضی ساکنان منطقه از خانه های خود خارج شوند؛ ولی عده ای با استناد به این زمین لرزه و زمین لرزه های بعدی یک و دو ریشتری باز به خانه ها برگشتند. بنابراین هرگز هیچکس نمی تواند پیش بینی کند زلزله ای خود یک پیش لرزه است یا زلزله اصلی. زارع در ضمن به فضای نامناسب خبری در مورد این زلزله اشاره کرد و گفت: شبکه خبر در خبر ساعت 23 کانون زلزله را سلیمانیه عراق اعلام کرد و این یکی از مشکلاتی است که باید برای حل آن چاره ای اندیشید. زلزله 21 آبان که در 5 کیلومتری شهر ازگله ۵ کرمانشاه رخ داد تاکنون 569 کشته و نزدیک به 10 هزار مصدوم برجای گذاشته است. بیش از 30 هزار واحد مسکونی در شهرهای مختلف ازگله، سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی و قصرشیرین و روستاهای اطراف بر اثر آن تخریب شدند و در منطقه وسیعی از دبی تا باکو و از تفلیس تا ریاض به دلیل بزرگای بیشتر از 7 ریشتر و عمق حدود 23 کیلومتری آن احساس شد. به نقل از ایرنا