جستجو در تالارهای گفتگو

بازخوانی اظهارات روسای ادوار نظام‌مهندسی درباره تخلف امضا فروشی به گزارش خبرنگار «صما» بررسی مواضع تبیین شده درباره نابهنجاری امضا فروشی حاکی از آن است که عموما این اظهارنظرها نه بر مبنای تحقیق آماری و سیستماتیک بلکه اصولا بر اساس برداشت‌های شخصی صرف مبتنی بوده است و متعاقب آن به دلیل خلا دسترسی به آمار تخلفات امضا فروشی، در نتیجه اظهارنظرها در این باره به سمت افراط یا تفریط رفته است. اما واقع امر این است که اصل تخلف امضا فروشی به‌عنوان یک واقعیت غیرقابل کتمان هیچ‌گاه مطلقا رد نشده است و بازخوانی اظهارات متولیان جامعه مهندسی حاکی از آن است که عموما همگی بر وجود این نابهنجاری به‌عنوان یکی از چالش‌های نظام‌مهندسی معترف و همسو هستند و وجه تمایز دیدگاه‌های بیان‌شده درباره مساله امضا فروشی، صرفا درباره میزان اشاعه و کمرنگی یا پررنگی آن است. به‌عنوان‌مثال محمد غرضی که بیش از یک دهه عهده‌دار ریاست شورای مرکزی نظام‌مهندسی کشور بوده است درباره معضل امضا فروشی گفته کسانی که امضا فروشی می‌کنند افرادی هستند که همزمان به شغل دیگری اشتغال دارند. او امضا فروشی را معادل دزدی ارزیابی و تاکید کرده: متاسفانه بارها شنیده‌شده است که مهندس ناظر بدون انجام‌وظیفه‌اش، حتی بدون خارج شدن از اتاق کار و تنها با امضا کردن یک برگه، مهر تایید بر ساخت ساختمانی می‌زند و این اتفاق از چالش‌های بزرگ ساخت‌وساز کشور است، غرضی همچنین افزوده منشا بروز این مشکل دولت‌ها هستند که بیش از درآمدشان هزینه می‌کنند، وقتی درآمدها و هزینه‌های مردم هیچ تناسبی با هم ندارد همه به سمت کسب درآمدهای نامشروع کشیده می‌شوند . در همین حال سید مهدی هاشمی به‌عنوان دومین فردی که در جایگاه ریاست شورای مرکزی قرار گرفته، جلوگیری از امضا فروشی را پیش‌نیاز انجام و اجرای قانون نظام‌مهندسی عنوان کرده و یک‌بار هم به‌صراحت اعتراف کرده است پدیده امضا فروشی در صنف مهندسان پررنگ است. بعدها دبیر اجرایی‌اش- مهندس علی فرج زاده‌ها -هم تاکید کرده بود که امضا فروشی در سازمان نظام‌مهندسی را انکار نمی‌کنیم و خاطرنشان ساخته بود که علت پیدایش و رواج این تخلف هرگز آسیب‌شناسی نشده است او ریشه امضا فروشی را در کاهش درآمد مهندسان بیان کرده بود. همچنین سومین رئیس شورای مرکزی نظام‌مهندسی کشور-اکبرترکان- هم بی‌تفاوت از کنار این پدیده نگذشته بود و ضمن واردکردن انتقاد به برخی امضا فروشی‌های صورت گرفته توسط مهندسان در قالب نظام‌مهندسی درعین‌حال این نابهنجاری را کاری حرام و خلاف اعلام و خاطرنشان ساخته بود که مهندسان نباید به خود اجازه دهند پول حرام وارد زندگی آنها شود. او همچنین ضمن درخواست برخورد جدی با این مساله درعین‌حال گفته بود امضا فروشی از تخلفات رایج در مسکن مهر است. از دیگر سو فرج‌الله رجبی-درسمت رئیس فعلی شورای مرکزی سازمان نظام‌مهندسی کشور- درهمان جلسه معارفه‌اش به اظهارنظر درباره این مساله پرداخت و گفت که در حال حاضر سهمیه فروشی به نظام‌مهندسی ساختمان نسبت داده می‌شود و شورای جدید باید ضایعه سهمیه فروشی را در نظام‌مهندسی از بین ببرد تا هم حیثیت مهندسان حفظ‌شده و هم نظام‌مهندسی از فشارها خلاصی یافته و درنهایت حقوق بهره‌بردار تأمین شود. همچنین ذکر این نکته ضروری می‌نماید که در تمامی این سال‌ها، شهرداری‌ها پای ثابت اتهام زنی اغراق‌آمیز امضا فروشی به مهندسان بوده‌اند، چه اینکه قالیباف- شهردار سابق تهران- بارها صراحتا بر امضا فروش بودن بسیاری از مهندسان تاکید کرده بود و کار به‌جایی رسید که ابتدای سال 95 ، نهاد متبوعش به خود اجازه داد به‌صورت یک‌جانبه سیستم ارجاع نظارت را به بهانه امضا فروشی لغو کند و رئیس وقت شورای شهر تهران هم در دفاع از این اقدام شهرداری گفت که دلایل مختلفی برای این کار وجود دارد که از جمله امضا فروشی برخی مهندسان ناظر وعدم نظارت در روند انجام کار باعث این تصمیم شده است که البته بعدا با پا در میانی وزارت راه ارجاع نظارت دوباره به نظام‌مهندسی بازگشت داده شد. به‌هرروی با بررسی تمامی اظهارنظرهای صورت گرفته می‌توان گفت که اصل معضل پدیده امضا فروشی به‌عنوان یکی از آفت‌های خدمات مهندسی را نمی‌توان انکار کرد اما آنچه در این میان مفقود است انجام مطالعات آسیب‌شناسی این معضل و اصلاح نظام کنترل ساخت‌وساز برای از بین بردن صوری گرایی در فروش خدمات مهندسی است. اما درهرصورت بسیاری از صاحب‌نظران بر این باورند که برآورد کردن سهم امضا فروشی قابل درصد گیری نیست چرا که تخمین آن رابطه معناداری با کیفیت خدمات مهندسی مورد انتظار دارد. بر طبق این دیدگاه چنانچه ملاک ارائه خدمت حرفه‌ای مورد انتظار، استانداردهای جهانی خدمات مهندسی در نظر گرفته شود شاید بیش از 90 در صد از مهندسان متهم به امضا فروشی ‌شوند اما اگر عرف رایج بازار نقشه و نظارت شهرداری‌های کشورمان شاخص سنجش قرار گیرد در این صورت کمتر از 10 درصد از مهندسان ذیل عنوان امضا فروش قرار می‌گیرند که البته هیچ‌یک قابل چشم‌پوشی نیست. منبع

باشگاه خبرنگاران گزارش می‌دهد؛ ماجرای امضاهایی که خانه‌ها را سست کرد بازار امضا فروشی طی چند سال گذشته رونق گرفته به طوریکه همزمان با این امر،کیفیت ساخت خانه ها کاهش چشمگیری پیدا کرده است. به گزارش خبرنگار حوزه راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان معضل امضاء فروشی در ساختمان چند سالی است که گریبانگیر مهندسان کشور شده و به سختی می‌توانند از این چاهی که برای خود درست کرده اند، خارج شوند. براساس این گزارش امضاء فروشی و یا به نوعی کم کاری از جایی نشأت می‌گیرد که مهندسان کشور از نظر مالی و معیشتی با مشکل روبرو می‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود که به سراغ تخلفات ساختمانی بروند. از سوی دیگر همین معضل امضاء فروشی مشکلاتی از جمله گود برداری‌های خطرناک، کم کاری در کیفیت ساختمان‌ها، نصب آسانسورهای فاقد استاندارد برای بسیاری از مالکان ایجاد کرده است. پدیده امضاء فروشی به تخلفی اطلاق می‌شود که در آن مهندسان طراح و ناظر بدون انجام طراحی و بدون اعمال نظرات در عملیات ساخت، گواهی تأییدات کیفی طرح و اجرای ساختمانی را که توسط افراد فاقد صلاحیت به انجام رسیده ، به مراجع بالادستی یعنی شهرداری به‌عنوان مرجع صدور پروانه و نظام مهندسی ساختمان به‌عنوان ناظر عالیه ارائه می‌دهند. تخلف امضاء فروشی در میان ناظران حقیقی و ناظران حقوقی (شرکتها) به شیوه مختلفی صورت می‌گیرد. در خصوص ناظران حقیقی بدین گونه است که ناظران بدون بررسی‌های لازم و کافی در مورد صحت عملیات اجرایی، درستی این مراحل را حتی پیش از انجام آن عملیات، در برگه‌های گزارش دهی به مرجع صدور پروانه به اصطلاح سفید امضاء می‌نمایند و بعضاً حتی گواهی اتمام عملیات ساختمان را که به منظور ضمانت صحت عملیات اجرایی توسط قانونگذار الزام شده است را در ابتدای کار تحویل مالکان می‌دهند. امضاء فروشی در افراد حقیقی منتفی است براساس این گزارش مهدی روانشادینا عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در گفتگو با حوزه راه و شهرسازی با اشاره به اینکه کلمه امضاء فروشی کلمه مناسبی نیست گفت: می‌توان امضاء فروشی را به نوع دیگری از جمله کم کاری و یا کمبود ارائه خدمات به نسبت وظایفی که محول شد تعبیر کرد. وی در ادامه افزود: امضاء فروشی زمانی رخ می‌دهد که کسی مهر و امضای خود را به شخص دیگری بفروشد. روانشادینا تأکید کرد: بحث امضاء فروشی در مورد افراد حقیقی منتفی است، اما در مورد افراد حقوقی این کم کاری به دلایل مختلفی وجود دارد. عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران یادآور شد: در تشخیص صلاحیت افراد حقوقی در این بخش باید تجدید نظر شود ما نباید مهندسان و یا مردم را مقصر بدانیم .باید گزینه‌های لازم از جمله معیشت اشخاص مختلف را برای ارائه خدمات با کیفیت در نظر بگیریم. روانشادینا با اشاره به اینکه در مورد اقشار این کم کاری می‌تواند وجود داشته باشد، افزود: با افزایش بازرسی‌ها و ایجاد کارنامه حرفه‌ای می‌توانیم کیفیت خدمات را در این حوزه افزایش و مانع ایجاد کم کاری در این بخش شویم. نباید در مورد امضا فروشی پنهان کاری کرد براساس این گزارش بر خلاف صحبت‌های عضو هئیت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران منوچهر شیبانی مدیرکل دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار حوزه راه و شهرسازی با اشاره به اینکه نباید بحث امضاء فروشی را در کشور پنهان کرد، گفت: روش‌های ناهنجار اجتماعی و حرفه‌ای از جمله امضاء فروشی در جای مشخصی ثبت نمی‌شود و در حال حاضر خدمات صوری و امضاء فروشی در حوزه ساخت و ساز وجود دارد. وی افزود: متأسفانه برخی از مسئولان معتقدند نباید بحث‌های امضاء فروشی را مطرح کرد، اما به نظر بنده اگر در جامعه‌ بیماری وجود دارد، پنهان کردنش باعث عود کردن آن می‌شود. شیبانی اظهار داشت: متأسفانه از آغاز شکل گیری خدمات مهندسی در ساخت و ساز شهری روند به سمت امضاء محور بودن حرکت کرده و از مسئولیت محوری خبری نیست. براساس این گزارش عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی با اشاره به چالش امضاء فروشی در نظام مهندسی اظهار داشت: در مقطعی موضوع امضاء فروشی هر چند محدود، یکی از مشکلات این نظام حرفه‌ای محسوب می‌شود. آخوندی تأکید کرد: یکی دیگر از چالش های سازمان نظام مهندسی این است که این نظام حرفه‌ای به غلط مرکز توزیع کار شده و این سازمان معتبر از حیث سرمایه اجتماعی در جامعه تنزل یافته است. وی با اشاره به اینکه هیچ قضاوتی درباره امضاء فروشی نمی‌کنم، تصریح کرد: اینکه چند درصد از جامعه مهندسان درگیر امضاء فروشی شده اند هم مشخص نیست، اما این موضوع شیوع پیدا کرده است. وزیر راه و شهرسازی گفت: مشتری باید تنها با یک مهندس وارد کار شود و آن مهندس با سایر بخش‌ها و رشته‌های مهندسی هماهنگ باشد. براساس این گزارش علل متعددی برای بروز چنین تخلفی، از سوی مسئولان و کارشناسان برشمرده می‌شود که عمده آن بر ضعف در تدوین قانون، عملکرد نامناسب مراجع نظارت عالیه، فقدان نظارت عمومی بر اجرای عملیات ساختمانی، حق الزحمه پائین و ناچیز مهندسان طراح و ناظر نسبت به کل چرخه مالی ساختمان سازی، تمرکز دارد. حق الزحمه پائین مهندسان طراح و ناظر نسبت به شرح خدماتی که بر عهده دارند نیز از عوامل بروز پدیده امضاء فروشی ذکر می‌شود. تعرفه خدمات مهندسی در آئین نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ذیل ماده ۱۷ مبحث دوم مقررات ملی، هر ساله به صورت درصدی از هزینه تمام شده ساخت، مصوب وزارت راه و شهرسازی، بر اساس متراژ بنای کل ساختمان محاسبه و برای حق الزحمه طراحی و اجرا و نظارت در نظر گرفته می‌شود. تنها راه خروج از امضاء فروشی انتخاب افراد با صلاحیت و افزایش حق الزحمه آن‌هاست که البته در این خصوص قول‌های از جمله تدوین آیین نامه کنترل ساختمان داده شده که امیدوار هستیم به زودی به مرحله عملیاتی شدن برسد. منبع